ساخت و تعیین روایی و پایایی فرم مصاحبه بالینی خانوادگی جهت تشخیص اختلالات زناشویی و خانوادگی

هدف پژوهش حاضر ساخت مصاحبه بالینی خانوادگی جهت تشخیص اختلالات خانوادگی و سپس تعیین روایی، پایایی آن بود. روش تحقیق از نوع ابزار سازی و اعتبارسنجی است. این پژوهش در سه مرحله انجام شد: 1) گردآوری و جمع بندی مطالعات قبلی در خصوص تشخیص خانواده سالم از خانواده ناسالم، مطالعه و جمع بندی انواع مصاحبه های خانوادگی و سپس طراحی و ساخت 3 فرم جهت مصاحبه بالینی خانوادگی شامل فرم مصاحبه بالینی خانوادگی (fci)، فرم تاریخچه خانواده (fhf) و فرم معاینه وضعیت روانی خانواده (fmse). 2) مطالعه روایی فرم های طراحی شده. در این پژوهش سه شیوه ی تعیین روایی استفاده شد: روایی محتوایی، روایی تشخیصی و روایی واگرا. نمونه آماری در این مرحله عبارتند از 60 خانواده، 30 خانواده سالم و 30 خانواده ناسالم که با روش نمونه گیری هدفمند طبقه بندی شده انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل: مصاحبه بالینی خانوادگی (fci)، پرسشنامه سنجش خانواده (fad)، پرسشنامه رضایت زناشویی (enrich) و پرسشنامه سنجش عملکرد ازدواج (mfai). 3) مطالعه پایایی فرم های طراحی شده. نمونه پژوهش جهت تعیین پایایی شامل 10 خانواده می باشد که توسط یک مصاحبه گر و دو مشاهده گر مورد سنجش قرار گرفتند. سپس میزان پایایی بین آزمایندگان مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل داده ها با بهره گیری از نسخه 19 نرم افزار آماری spss و در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی صورت پذیرفت. در سطح آمار توصیفی به محاسبه میانگین، انحراف معیار، فراوانی، درصد فراوانی داده ها اقدام شد و در سطح آمار استنباطی از روش آماری ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون باکس، تحلیل تمایزات (ممیز)، آزمون لامبدای ویلکز، ماتریس ضرایب ساختاری، ضریب حساسیت، ضریب ویژگی، آمار کاپا، نسبت درست نمایی مثبت (lr+) و نسبت درست نمایی منفی (lr-)، نسبت lr+/lr- و... استفاده گردید. یافته ها نشان داد که روایی واگرای فرم مصاحبه بالینی خانوادگی با پرسشنامه های fad، enrich و mfai به ترتیب 873/0-، 838/0- و 867/0- و واریانس مشترک آنها 22/70، 17/75 و 21/76 می باشد (001/0p= ). ضریب روایی تشخیصی برابر با 998/0 بود (001/0p= ). میانگین نمرات ممیز گروه خانواده سالم 858/17- و میانگین گروه خانواده ناسالم 858/17 و برش تمایز بین دو گروه صفر می باشد. ضرایب حساسیت، ویژگی و نسبت lr+/lr- فرم مصاحبه بالینی خانوادگی در حد مطلوب بود. میزان پایایی بین آزمایندگان بر اساس آمار کاپا در 5 محور اصلی فرم fmse بالاتر از 7/0 بدست آمد.